Emeritus hoogleraar Zorgethiek Frans Vosman studeerde moraaltheologie en daarna filosofie in Nijmegen. Vervolgens verbleef hij als promovendus in Parijs en Rome, waar hij bij de Franse hoogleraar Louis Vereecke promoveerde. Na hoogleraarschappen in Utrecht en Tilburg was hij van 2012 tot 2018 verbonden aan de UvH als hoogleraar zorgethiek.
Hij richtte zicht zich op de zorgethiek opgevat als vorm van fundamentele politieke ethiek. Daarbij vond hij de verbindingen met andere vormen van politieke ethiek, met epistemologie en politieke vormen van fenomenologie van belang. Frans Vosman overleed in juni 2020.
Doen wat je gevoel je zegt? Gevoelens misleiden, laat de rede spreken als je wilt weten wat goed is? In de zorgethiek is het critical insight gevormd dat gevoelens omvatten wat voor ons op het spel staat: ze zijn intelligent in de zin dat we beseffen: ja, dit gaat me aan, dit gaat ons aan.
Hees, niet eens zo heel hees. Het blijkt kanker. Keelkanker. Door te roken, veel te roken, 50 per dag. Het leven van de Nederlandse romanschrijver Willem Melchior verandert. De dagen worden bepaald door de gang naar het ziekenhuis, iedere dag weer.
In schril zomerlicht laten de gebroeders Dardenne in hun verraderlijk eenvoudige film Deux jours, une nuit (2014) een jonge vrouw zien die vecht voor haar arbeidsplek: Sandra. We zijn in de middenklasse: man en vrouw werken, autootje, doorzonwoning. En kindertjes. De twee inkomens zijn ook nodig. In de bijstand, weg uit je huis: verval dreigt. Sandra bezoekt […]
“Mijnheer Bacon, uw schilderijen zijn zo gewelddadig, waarom toch?”. Hij kijkt een beetje schuin naar de interviewer, trekt die kenmerkende dikke wenkbrauwen een beetje op en zegt: “Yes, but it’s not as bad as life itself, is it?”.
We zijn in de film In de naam van… op het platteland. We zien jongens die op een soort tuchtschool moeten leren om een geordend leven te leiden. Ze zijn door en door solidair met elkaar. Spannen Als er een dreigt te verdrinken in het meertje doet iedereen er alles aan om hem te redden. Ze zijn […]
Voor de draaideur van het ziekenhuis staat een vrouw in een verfrommelde badjas, in haar eentje, haar karretje met het infuus in de ene en een sigaretje in de andere hand, nog enkele plukjes haar op de bol. Ze ziet er zo wat slonzig uit. Maar ik kan het ook anders zeggen: non conformistisch.
Wat als je nette verhaal stokt en uit elkaar valt? Mensen met dementie maken het mee. Wat nog maar net gebeurde sla ik niet op en wat lang geleden plaats vond weet ik maar al te goed – de structuur van de geleefde tijd raakt zoek. Dat de persoon die mijn partner schijnt te zijn […]
In Alkmaar is meesterschilder Jacob Cornelisz van Oostsanen (1475-1533) in de spotlights gezet. Het Stedelijk Museum en Grote kerk tonen zijn werk en het mag een uitzonderlijke prestatie heten dat zij werk uit allerlei musea hebben weten te lenen zodat de bezoeker het werk bij elkaar kan zien. Jacob Cornelisz van Oostsanen Van Oostsanen is […]
Een schilderend leven lang keek de Duitse schilder Felix Nussbaum (1904-1944) ontzettend goed. Hij keek naar het alledaagse, naar werkende en bewegende mensen om hem heen, hij keek naar muren, naar citroenen, rondslingerende touwen, naar wegen, naar het water. En mensen en muren en het water kwamen er er anders uit te zien. Als je […]
De zorgethiek is kritisch van aard en heeft het individualistische autonomie-ideaal bekritiseerd en door middel van een politiek idee van kwetsbaarheid gerepareerd. Mensen zijn niet autonoom, al willen zij zich terecht tegen bevoogding weren, ze zijn tegelijk kwetsbaar én fier. Dat ontdekken ze, als ze hun ogen tenminste open doen, in betrekkingen met andere mensen. […]
Verspreid over de hele wereld hangen de doeken van de Spaanse schilder Francisco de Zurbarán (17e eeuw): Sevilla, Madrid, Berlijn, Parijs, San Diego. Maar nu zijn een aantal topstukken in Brussel. Wie de tentoonstelling bezoekt moet een zakdoek meenemen. De door religie ontstemde bezoeker zal de eigen brillenglazen moeten schoon poetsen. Daar hangen alle voorstellingen […]
“Kan een verzekeraar – bezig met premies, klanten winnen en vasthouden, zorginkoop, artsen en instellingen onder druk zetten – zèlf ook werken vanuit het hoofdperspectief van de patiënt? Dus zonder die eerst te versleutelen tot klant? ‘Gewoon’ het perspectief van de patiënt als lijder als uitgangspunt nemen?” [twocol_one] Wim van der Meeren is voorzitter van […]
De Universiteit voor Humanistiek en de Universiteit van Tilburg hebben het voornemen om de leerstoelgroep Zorgethiek van de Universiteit van Tilburg de komende drie jaar stapsgewijs onder te brengen bij de Universiteit voor Humanistiek. Rector Hans Alma is verheugd over de mogelijke overstap: ”We zullen elkaar wederzijds versterken.” De leerstoelgroep Zorgethiek maakt deel uit van de faculteit Geesteswetenschappen van […]
Zonder blozen de fragiliteit van leeftijd tentoonspreiden “In Lege handen zitten tien spelers op een podium dat vol ligt met eieren, vertrapt en intact. De helft is jonger dan 10 jaar, de andere helft ouder dan 70. Met hen maakte Verhoeven geen gezellige familievoorstelling of belerende community-art, maar een abstracte, muzikale theaterinstallatie. Het is de […]
De gezondheidszorg in Nederland en Vlaanderen staat onder druk. Toegenomen technische mogelijkheden, meer zelfbewuste vraag naar zorg, professionalisering van zorgverlenende beroepen, bezuinigingen, marktwerking en veranderingen in de zorgsystemen: het zijn maar enkele van de factoren die om reflectie vragen. Zorgverleners krijgen vaak niet de waardering die hun toekomt. Patiënten voelen zich niet gehoord. Maatschappelijk speelt […]
Condooms werken prima tegen hiv, maar het zijn dingen die in Afrika cultureel niet passen. Paus Benedictus zegt dat condooms niet het middel zijn om op te vertrouwen in de strijd tegen hiv in Afrika. Het condoom zou de pandemie verergeren. Hij heeft gelijk maar om andere redenen dan die hij geeft. Alleen een verantwoordelijke […]
Het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg wil een ‘lief’ ziekenhuis zijn en waar ze dat niet is, wil zij dat worden. Een boek van Annelies van Heijst, Menslievende zorg (2005 – inmiddels vier drukken), heeft bij het nadenken over dat streven een constructieve rol gespeeld. In de loop van de komende maanden (dec. 2008-febr. 2009) […]