Het einde van de film Amour komt niet als een verrassing, want het begin van de film vertelt hoe het verhaal zal aflopen. In het publieke debat zijn dit de scènes die de meeste discussie oproepen, want het gaat hier om actieve levensbeëindiging. Vanuit een zorgethisch perspectief is het echter ook interessant om te kijken naar wat er in de tussenliggende twee uur gebeurt.
Amour draait om Anne en George, een ouder echtpaar, dat wij als kijker voornamelijk in hun appartement in Parijs te zien krijgen. Na een bezoek aan een pianoconcert van één van haar vroegere leerlingen, krijgt Anne last van vlagen van afwezigheid. Anne moet naar het ziekenhuis en wordt geopereerd aan haar halsslagader. Hierbij gaat iets mis, en na een revalidatie komt ze half verlamd weer thuis. Thuis laat ze George beloven dat ze nooit meer terug hoeft naar het ziekenhuis of verpleeghuis.
Anne krijgt een rolstoel en George verzorgt haar. Aan zijn dochter vertelt George dat ze samen iets nieuws zijn aangegaan. Samen maken ze er het beste van. Maar als gaandeweg de situatie van Anne verslechtert, zegt ze: ‘Ik hoef niet te blijven leven. Ik wil niet verder gaan. Het is niet voor jou, dat het je teveel wordt. Ik wil het niet meer voor mezelf. En nu ben ik moe. Nu wil ik slapen.’
Als er een tweede beroerte volgt, kan Anne alleen nog maar murmelen: ‘pijn, pijn.’ Intussen heeft George thuiszorg ingeschakeld. De dienstdoende verpleegster vertelt hem dat Anne ook ‘mama, mama’ had kunnen murmelen en dat het weinig uitmaakt wat Anne murmelt. De scène roept het beeld op van wat Madeleine Timmermann schrijft over de jammerklachten ‘au’, ‘kou’ en ‘help’. Hier kan het murmelen van ‘pijn, pijn’ betekenen dat Anne lichamelijke pijn heeft, maar misschien ook zielenpijn, omdat ze buiten spel gezet wordt als iemand die iets over zichzelf te zeggen heeft, of dat ze alleen is met de pijn die anderen niet lijken op te merken of ingaan. Het is schrijnend te zien dat de verpleegster Anne niet serieus neemt. George slaat haar ‘advies’ dan ook in de wind. Hij pakt de hand van zijn vrouw, aait deze en vertelt haar een verhaal. Anne wordt rustig.
Anderen, met name dochterlief, lijken het steeds beter te weten, maar George blijft trouw aan zijn belofte en blijft kijken naar de noden van zijn vrouw. De verpleegster ontslaat hij: ‘ik hoop dat u ooit wordt behandeld, zoals u patiënten vernedert.’
Hoe je ook over het einde van de film denkt: Amour toont hoeveel kennis George, maar ook ‘patiënt’ Anne, hebben bij het omgaan met dit ‘nieuwe avontuur’. Soms de wanhoop nabij, beheersen zij het relationeel afstemmen tot in de puntjes.
[bol_product_links block_id=”bol_57530f489416e_selected-products” products=”1002004013264174″ name=”amour” sub_id=”” link_color=”003399″ subtitle_color=”000000″ pricetype_color=”000000″ price_color=”DC7605″ deliverytime_color=”009900″ background_color=”FFFFFF” border_color=”CCCCCC” width=”590″ cols=”1″ show_bol_logo=”undefined” show_price=”1″ show_rating=”0″ show_deliverytime=”1″ link_target=”1″ image_size=”1″ admin_preview=”1″]
3 reacties
Vanhaverbeke Roger
Dag Inge,
Bedankt voor je mooie woorden….
Als ik terug denk aan de scène van het kussen, Louis Trintignant (die ik ENORM bewonder) heeft hier geen andere keuze, hij staat voor een muur, zal ook nooit vervolgd worden voor zo een daad in Frankrijk, dit zal afgedaan worden als een NON LIEU ( in Frankrijk), die man was ten einde raad en heeft geprobeerd zijn vrouw zolang mogelijk haar WAARDIGHEID te laten behouden Chapeau als je dit zolang volhoudt…. dit vraagt moed, ootmoed en volharding en voor mij schiet juist daar de zorgmaatschappij te kort…..waar blijft de mantelzorg, enz……waar blijft le manteau pour le protéger(waar blijft de mantel om haar te beschermen) hij wil ze juist beschermen tegen haar zelf…. en hij is er steeds geweest (aanwezigheid) en op een bepaald moment slaan de stoppen door…..
Inge, ik heb nog nooit een actrice zo intens de rol van een Allzheimer zieke zien vertolken, dit is een fantastische actrice maar ook een fantastische vrouw (Emanuelle Riva) enorm bewonderd in Frankrijk.
Dit is voor mij het relaas van een leven dat moest in waardigheid eindigen maar door het ontbreken van ondersteunende zorg een verschrikking wordt, en waar de liefde het laatste woord heeft.
Nogmaals Bedankt.
Roger Vanhaverbeke
Inge van Nistelrooy
Beste Katja,
Dankjewel voor je mooie en treffende recensie. Er valt een boel aan de film te ontdekken, er blijft ook een heleboel open, maar jij hebt de kern wel te pakken. Haneke is een meesterlijke verfilmer van deze kleine, krimpende, liefdevolle, maar ook tragische wereld. Voor zorgethiek zo belangrijk: kijken, heel goed kijken, zien hoe dingen ‘nu eenmaal’ gaan, en wat voor betekenissen er verschijnen. Dat vereist het uitstellen van ieder oordeel, in plaats van het vertrekken vanuit een oordeel over ‘het kussen’. Bravo!
Inge
Vanhaverbeke Roger
Beste,
Deze film heeft me ENORM getroffen omdat deze een ZEER duidelijk beeld weergeeft van de medische en zorgsituatie in de Franse grootsteden maar ook op het platteland (uitgestrekt) verlaten van elke medische zorg.
Er is in Frankrijk géén CARE of in het Frans SOLICITUDE zoals bij ons in Vlaanderen en Nederland, mantelzorg is er echt onbestaande….
De manier waarop hij zijn vrouw verzorgt ontmoet ik dagelijks in mijn omgeving in Frankrijk, echt schrijnend, niks van zorgverleners zijn op elkaar afgestemd, hebben géén overleg en er mankeert een zéér grote kennis aan ZORGTECHNIEKEN.
Fransen zijn nu wel uitgesproken laisser-faire types en op het laatste staan ze voor een muur en dan doen ze zaken zoals in de film, euthanasie is bijna niet bespreekbaar…palliatieve zorg is er strucureel gezien niet georganiseerd , want zoals u messchien weet is euthanasie nog altijd een misdaad (une crime). Wat ze wel doen is hun allzheimer-patiënten zoals de Duitsers wegens te kostelijk dumpen net over de grens in België (vooral Wallonië (regio) waarmee de Fransen een zorgakkoord hebben, zorgverleners mogen de grens oversteken en in een straal van 25km wordt de zorg terugbetaald, met het gevolg dat zelfs Fransen van Calais, Lens, Douai, Cambrai verzorgd worden in Komen (Comines), Waasten (Warneton) en rond Doornik-Pecq, Moeskroen, meestal in commerciële verzorgingsinstellingen van Italiaans-Frans origine, waar men 2000 euro betaalt voor één uur zorg per dag. Dit zal er niet op verbeteren , dezelfde problemen doen zich ook voor met les bébés congelés ( bevroren babies) die méér dan eens per jaar terug gevonden worden bij een koppel in Frankrijk….dit fenomeen is ook dringend aan verfilming toe. Ook met de autisten hebben ze problemen en wat zie je dan dat de Waalse regionale regering in België een stop zet op het aannemen van autistische kinderen in Waalse zorginstellingen (voor gehandicapten). Als je jezelf kunt beredderen en niks mankeert heb je een prachtig leven in Frankrijk maar het land faalt tot en met als zorgstaat op alle domeinen….