Leeservaring stripboek – Verzwelg me! & Psychiatric Tales

Verzwelg me (stripboek)

Het meisje Ruth lijdt aan schizofrenie en ervaart daarbij allerlei dissociaties. Om greep te krijgen op de wereld om haar heen ordent en herordent ze haar grote collectie insecten, die ze in glazen potten op haar kamer bewaart. Haar broer Perry ontvangt opdrachten van een tovenaarspoppetje dat op het uiteinde van een potlood zit. Nate Powell tekende een aantal periodes uit hun leven en maakt daarbij de verwarring en ontreddering invoelbaar wanneer iemand wordt gedwongen te leven met een psychiatrische stoornis.

Hoe hou je je staande in een wereld die je fundamenteel anders ervaart dan de mensen om je heen? Of zoals Ruth zich in een sleutelscene afvraagt: ‘Het gaat er niet om dat het zo moeilijk is om mee te leven…, maar waarom zou ik ertegen knokken, alleen om mezelf voor anderen aanvaardbaar te maken?’ Verzwelg me! is prachtig getekend, indringend verteld en het is ongelooflijk knap hoe Powell de personages zo dicht op de huid zit. Beklemmend.

Psychiatric tales (stripboek)

In Psychiatric tales tekent en vertelt Darryl Cunningham over zijn ervaringen met de geestelijke gezondheidszorg die hij opdeed als psychiatrie verpleegkundige in opleiding. In korte, eenvoudig getekende hoofdstukken slaagt hij er in complexe zaken voor het voetlicht te brengen en ze inzichtelijk te maken, altijd met een menselijk oog voor wat patiënten ervaren.

Dementie, bipolaire stoornis, schizofrenie, zelfdoding, in jezelf snijden, anti-sociale persoonlijkheden, het komt allemaal voorbij. Een echt ‘hoogtepunt’ bereikt het boek wanneer Cunningham in het laatste hoofdstuk (‘How I lived again’) vertelt hoe hij tijdens zijn opleiding instort; ‘severe anxiety and depression’. Met een ondergrond van zelfkennis, reflectie en psychiatrische expertise laat hij zien hoe het mis ging en hoe hij er, na vier jaar, mede dankzij internet, weer bovenop kwam. Een ontroerend slotakkoord.

Vanuit zorgethisch perspectief gezien, bieden beide stripboeken veel stof om over na te denken. Wat is goede zorg in de psychiatrie? Wat betekent kwetsbaarheid hier? En verantwoordelijkheid? Hoe stem je af op mensen die de wereld zo anders ervaren?

• Nate Powell.Verzwelg me!. Uitgeverij Sherpa, 2010. [ISBN 978-90-8988-010-9]
• Darryl Cunningham. Psychiatric tales. London: Blank Slate, 2010. [ISBN 978-19-0665-308-8]

Meer weten over de waarde van stripboeken voor de zorg? Gert Olthuis schreef over die vraag in het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek 2010; 20(4): 106-110.